Arbitraż przy RDS
Na posiedzeniu Zespołu ds. prawa pracy RDS w dniu 13 listopada 2018 r. strona rządowa przedstawiła projekt ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.
Projekt ustawy powstał na bazie doświadczeń Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w toku wskazywania mediatorów z listy ministra właściwego do spraw pracy oraz postulatów partnerów społecznych, reprezentowanych w Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych, a następnie Radzie Dialogu Społecznego oraz mediatorów prowadzących postępowania mediacyjne w sporach zbiorowych pracy. Proponowane rozwiązania uwzględniają także dorobek Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Pracy, działającej w latach 2016-2018.
Jakie zmiany?
- poszerzenie katalogu podmiotów mogących prowadzić spór zbiorowy;
- doprecyzowanie przedmiotu sporu zbiorowego także w kontekście sądowej kontroli legalności sporu;
- wymóg wyłaniania reprezentacji organizacji związkowej niezbędnej do wszczęcia i prowadzenia sporu zbiorowego;
- zmiany dot. trybu prowadzenia sporów zbiorowych;
- prowadzenie listy mediatorów;
- zmiany przepisów dot. strajku, rozszerzenie katalogu osób, którym przysługuje prawo do strajku;
- uregulowanie zasad dot. referendum strajkowego.
Arbitraż przy RDS
Na szczególną uwagę zasługują propozycje dotyczące arbitrażu społecznego, który ma zostać usytuowany przy Radzie Dialogu Społecznego i Wojewódzkich Radach Dialogu Społecznego.
Celem nowych przepisów jest podniesienie rangi tej formy rozwiązywania sporów, jako metody polubownej, dzięki której możliwe jest zakończenie konfliktu bez wchodzenia w jego najostrzejszą postać, czyli strajk, a także większe zaangażowanie przedstawicieli związków zawodowych i organizacji pracodawców uczestniczących w dialogu społecznym na szczeblu krajowym (Rada Dialogu Społecznego) i regionalnym (wojewódzkie rady dialogu społecznego).
Prawo złożenia wniosku o rozstrzygniecie sporu przez kolegium arbitrażu społecznego przyznane zostało każdej ze stron sporu, przy czym jeżeli taki wniosek złoży pracodawca wówczas strona związkowa może odmówić poddania się arbitrażowi (prawo do odmowy nie przysługuje z kolei pracodawcy). Z drugiej strony, jeżeli to strona związkowa zwróciła się do kolegium, wówczas pracodawca może zastrzec, że nie będzie związany orzeczeniem.
Zmienione zostało umiejscowienie kolegium, gdyż spory zakładowe rozstrzygać mają kolegia działające przy wojewódzkich radach dialogu społecznego, zaś spory ponadzakładowe Kolegium Arbitrażu Społecznego przy Radzie Dialogu Społecznego. Kolegium rozstrzyga w składzie pięcioosobowym, z udziałem przewodniczącego wyznaczonego przez przewodniczącego WRDS lub RDS oraz po dwóch arbitrów wyznaczonych przez strony. Listę arbitrów prowadzi Rada Dialogu Społecznego. Ze względu na wskazywane już podniesienie rangi arbitrażu społecznego proponowane przepisy zawierają precyzyjne regulacje dotyczące procedury postępowania przed Kolegium, nie zawierając w tej materii delegacji do wydania rozporządzenia. Ważną zasadą jest możliwość złożenia oświadczenia o poddaniu się orzeczeniu kolegium przez strony do czasu pierwszej rozprawy, co ma motywować strony do korzystania z tej formuły rozwiązywania sporów.
Prace nad projektem ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych będą kontynuowane.
